ECLI:NL:RBARN:2009:BH5946 Rechtbank Arnhem, 11-03-2009, 567875 BH VERZ 08-11767

Kantonrechter verklaart bij beschikking enkele klachten van rechthebbende  over bewindvoerder gegrond (niet tijdig aanvragen huur- en zorgtoeslag). Bij ambtshalve vonnis stelt hij  de schade vast die rechthebbende heeft geleden en veroordeelt bewindvoerder tot vergoeding.

ECLI:NL:RBALK:2008:BG8370 Rechtbank Alkmaar, 27-11-2008, 277891 \ 08-1115

Bewindvoerder schiet tekort in haar taken. Naar aanleiding van de eindrekening en verantwoording na het overlijden van de rechthebbende vordert executeur schadevergoeding. Kantonrechter veroordeelt bij tussenbeschikking bewindvoerder in de schade die zij heeft veroorzaakt aan het vermogen van de rechthebbende.

ECLI:NL:RBARN:2009:BJ7825 Rechtbank Arnhem, 08-09-2009, BM 3728 en 3729

Klacht van derden over gebrek aan communicatie door bewindvoerder. Het uit handen geven van een deeltaak, ontslaat de bewindvoerder niet van zijn verantwoordelijkheid om de uitvoering van die taak te controleren en zo nodig bij te sturen. In een dergelijk geval houdt de bewindvoerder de regie.

ECLI:NL:GHSGR:2009:BH9022 Gerechtshof ‘s-Gravenhage, 24-03-2009, 105.006.938-01

Bij gebrekkig toezicht op de bewindvoerder kan de Staat wegens nalatigheid aansprakelijk zijn voor de schade.

ECLI:NL:RBARN:2010:BN8245 Rechtbank Arnhem, 30-08-2010, 659428 – CV EXPL 10-549

Binnen de uitvoering van gemeentelijke schuldhulpverlening is de gemeente verplicht schuldenaar juist te informeren. Als de gemeente dit nalaat is ze schadeplichtig voor de eventuele schade.

ECLI:NL:RBARN:2008:BF3818 Rechtbank Arnhem, 22-09-2008, 569240 BM VERZ. 08-954 e.v.

Ontslag van windvoerder wegens gewichtige redenen. Bewindvoerder is na de audit van de  Branchevereniging Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders geroyeerd als lid. De redenen die tot het royement hebben geleid, vormen voor de kantonrechter gewichtige redenen om de bewindvoerder te ontslaan in al de 384 zaken waarin hij door de kantonrechter als bewindvoerder is benoemd.

ECLI:NL:GHARL:2016:8863 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 03-11-2016, 200.190.240/01

Rechthebbende heeft onvoldoende onderbouwd dat sprake is van gewichtige redenen (verstoorde relatie) om de beschermingsbewindvoerder te ontslaan.  Het hof neemt daarbij in de eerste plaats in aanmerking dat niet is gebleken van een zodanig verstoorde relatie en/of communicatie dat de beschermingsbewindvoerder haar taak niet meer naar behoren kan uitoefenen. Bovendien is niet aannemelijk gemaakt dat, voor zover daadwerkelijk van een verstoorde relatie sprake zou zijn, dit aan gedragingen van de beschermingsbewindvoerder kan worden toegeschreven. Integendeel, het hof maakt uit de stukken en de behandeling ter zitting op dat de beschermings-bewindvoerder zich bovenmatig inspant om de financiële belangen van de rechthebbende te behartigen. De beschermingsbewindvoerder heeft ter zitting verklaard dat naar haar mening tot op heden sprake is van een werkbare relatie; de rechthebbende is het alleen niet eens met de wijze waarop de beschermingsbewindvoerder haar taak uitoefent.

ECLI:NL:GHARL:2016:1036 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 02-02-2016, 200.174.131/01

Op grond van de aan het hof overgelegde stukken en het verhandelde ter zitting is het hof voldoende gebleken dat de gronden voor de onderbewindstelling nog steeds aanwezig zijn. Rechthebbende heeft al jaren forse problematische schulden en daarbij ligt er al langdurig beslag op zijn inkomen. Het hof is van oordeel dat rechthebbende onvoldoende heeft onderbouwd dat voortzetting van het bewind niet langer zinvol is. Rechthebbende heeft geen concrete oplossing voor zijn schulden aangedragen dan wel een goed uitgewerkt plan gepresenteerd om zijn schulden te verminderen. Hij heeft enkel gesteld dat hij graag budgetbeheer wil en ondersteuning krijgt van het dorpenteam. Gelet op de omvang van de schuldenlast, het inkomen en het feit dat hij niet in aanmerking komt voor toelating tot de wettelijke schuldsanering ziet het hof niet in dat er zonder het bestaan van het bewind een oplossing voor zijn schulden komt. Daarbij is het het hof onduidelijk wie de beslagvrije voet zal bewaken op het moment dat het bewind wegvalt. Alles in aanmerking nemend heeft verzoeker onvoldoende onderbouwd dat de noodzaak van bescherming van zijn vermogensrechtelijke belangen niet meer bestaat, zodat de goederen die hem (zullen) toebehoren onder bewind dienen te blijven.

ECLI:NL:HR:2014:525 Hoge Raad, 07-03-2014, 13/04148

In een geding met betrekking tot een onder bewind gesteld goed dient de bewindvoerder, en dus niet de rechthebbende, in rechte te worden betrokken. Indien een wederpartij die niet met het bewind bekend was of had behoren te zijn, echter een geding tegen de rechthebbende zelf aanhangig heeft gemaakt, kan de bewindvoerder in rechte verschijnen om dit als formele procespartij over te nemen. Daarvoor zijn geen bijzondere formaliteiten vereist; een daartoe strekkende brief aan de wederpartij en de rechter volstaat. Een vordering van een verhuurder tot ontbinding van een door de rechthebbende voor de instelling van het bewind gesloten huurovereenkomst, en tot ontruiming van het gehuurde, dient te worden ingesteld tegen de bewindvoerder, indien de uit de huurovereenkomst voortvloeiende rechten in het onder bewind gestelde vermogen vallen. Weliswaar brengt het bewind niet mee dat de bewindvoerder partij wordt bij de huurovereenkomst, maar de daaruit voortvloeiende rechten van de rechthebbende zijn aan te merken als goederen in de zin van art. 1:431 lid 1 BW. De bewindvoerder treedt daarom ten behoeve van de rechthebbende op als formele procespartij in een procedure betreffende een door de verhuurder gevorderde ontbinding van de huurovereenkomst en ontruiming van het gehuurde.

Niet gepubliceerd (maar zeker niet minder leuk)

Rechthebbende wil van zijn bewindvoerder af en opheffing van het bewind. Hij heeft zich juridisch laten bijstaan door een adviseur. De adviseur meent dat hij een rechtsgeldige overeenkomst met rechthebbende heeft en vordert betaling van zijn juridische diensten. Het bewind staat niet ingeschreven in het register. Bewindvoerder stelt dat hij toestemming voor de overeenkomst had moeten geven en weigert betaling. De kantonrechter is van mening dat adviseur niet kan onderbouwen dat bewindvoerder toestemming heeft gegeven voor het tegen betaling verlenen van juridische diensten. Adviseur heeft ook niet betwist dat hij niet op de hoogte was van het bewind. Daarmee staat vast dat de ongeldigheid van rechtshandelingen zoals de door rechthebbende gestelde overeenkomst aan hem kan worden tegengeworpen voor zover het gaat om beschikkingshandelingen en dat adviseur geen verhaal heeft op de onder bewind staande goederen als gevolg van de gestelde overeenkomst.

Zaaknummer: LEE 14/3751

Gemeente mag schuldhulpverlening niet weigeren omdat bewindvoerder geen financieel beheer door de gemeente wil toestaan. Naar het oordeel van de rechtbank verdraagt het stellen van het vereiste van financieel beheer in het geval dat een bewindvoerder is benoemd zich in beginsel niet met het wettelijk stelsel van bewind. Dit zou immers feitelijk betekenen dat de bewindvoerder niet het feitelijke beheer heeft over de onder bewind gestelde goederen. Het beheer, met de daarbij behorende verantwoordingsplicht, is niet door de rechter aan de gemeente toegewezen.

ECLI:NL:GHLEE:2010:BM2233 Gerechtshof Leeuwarden, 20-04-2010, 200.038.748/01

Executoriaal beslag enkel op zaken behorende tot gewone huishouding levert misbruik van bevoegdheid op. Naar het oordeel van het hof maakt een schuldeiser misbruik van zijn bevoegdheid door zijn vordering (na het leggen van executoriaal beslag) op zaken van zijn schuldenaar te verhalen indien te verwachten valt dat de opbrengst van de executoriale verkoop van die zaken zelfs onvoldoende zal zijn om de aan de executie verbonden kosten te compenseren. Een dergelijke situatie zal zich in de regel voordoen als sprake is van een normale huishouding, waarin zich buiten de zaken welke strikt noodzakelijk zijn om de gewone gang van de huishouding te waarborgen, geen objecten bevinden die noemenswaardige vermogenswaarde vertegenwoordigen.

ECLI:NL:RBAMS:2009:BK3544 Rechtbank Amsterdam, 16-11-2009, 443021 – KG ZA 09-2466

Executoriaal derdenbeslag onder bank treft de beslagvrije voet van het inkomen van de schuldenaar. Opheffing voor gedeelte ter grootte van de beslagvrije voet. Bij bankbeslag geldt geen beslagvrije voet, maar dat betekent niet de schuldeiser zich geen rekenschap hoeft te geven van de omstandigheid dat met dat beslag juist dat inkomen, onderscheidenlijk het gedeelte daarvan wordt geblokkeerd, dat de schuldenaar nodig heeft voor de noodzakelijke kosten van zijn bestaan. Door hiermee geen rekening te houden handelt schuldeiser onrechtmatig jegens schuldenaar. Bij een andersluidend oordeel zou de bescherming die op grond van de artikelen 475b – 475g Rv. toekomt illusoir worden, hetgeen tot maatschappelijk onaanvaardbare consequenties zou leiden.

ECLI:NL:RBASS:2010:BL4599 Rechtbank Assen, 19-02-2010, 78104 – KG ZA 10-47

Beslag op bankrekening onrechtmatig, omdat het ertoe leidt dat schuldenaar niet de beschikking heeft over het inkomen waarop zij, wanneer de beslagvrije voet wel van toepassing zou zijn geweest, de beschikking zou hebben gehad. Het beslag zal in zoverre moeten worden opgeheven dat schuldenaar de beschikking krijgt over dat deel van haar inkomen, gelijk aan de voor haar van toepassing zijnde beslagvrije voet.

ECLI:NL:RBZUT:2007:BB7227 Rechtbank Zutphen, 16-08-2007, 87248 – KG ZA 07-191

Ten aanzien van de twee aanhangwagens is voldoende gebleken dat deze onmisbaar zijn voor het vervoeren van de handelsvoorraad. Door het beslag en de op handen zijnde verkoop van de aanhangwagens wordt schuldenaar ernstig in zijn werkzaamheden belemmerd en is het voorshands voldoende aannemelijk dat hij op korte termijn de lopende kosten van het bestaan niet meer zal kunnen voldoen. Het belang van schuldenaar bij het kunnen voortzetten van zijn bedrijf door het gebruik van de aanhangwagens weegt hierbij zwaarder dan het belang van schuldeiser bij het zeker stellen van haar vordering door het beslag op genoemde aanhangers. Het beslag op de twee aanhangwagens zal derhalve worden opgeheven.

ECLI:NL:RBARN:2010:BO2067 Rechtbank Arnhem, 20-10-2010, 709552 az verz 10-7282

Beslag op huurtoeslag door verhuurder. Nu de huurtoeslag door de beslaglegging niet daadwerkelijk door schuldenaar wordt ontvangen mag bij de berekening van de beslagvrije voet de verhoging met de woonkosten niet worden verminderd met die toeslag.

ECLI:NL:RBARN:2011:BR5805 Rechtbank Arnhem, 25-07-2011, 731900 AZ 7004/11

Bij beslag op huur- en zorgtoeslag moeten de regels omtrent de beslagvrije voet worden toegepast.

ECLI:NL:HR:2014:3068 Hoge Raad, 31-10-2014, 14/00873

De jaarlijkse uitbetaling van het vakantiegeld dient te worden gelijkgesteld aan twaalf nabetalingen die lek moeten worden toegerekend aan de maand waarin het desbetreffende gedeelte van het vakantiegeld is opgebouwd, en wel- teneinde aan de strekking van de beslagvrije voet recht te doen – ongeacht of in die maanden het beslag al lag.  Het voorgaande brengt mee dat de jaarlijkse uitbetaling van het vakantiegeld geheel voor beslag vatbaar is indien het maandelijkse inkomen in de maanden waarin het vakantiegeld werd opgebouwd, steeds boven de beslagvrije voet uitkwam. Indien het maandelijkse inkomen in die maanden steeds beneden de beslagvrije voet is gebleven, is het vakantiegeld slechts voor beslag vatbaar voor zover het als maandelijkse aanspraak tezamen met het daadwerkelijk in die maanden genoten inkomen zou zijn uitgekomen boven de beslagvrije voet in die maanden, telkens per maand beoordeeld.

ECLI:NL:CRVB:2006:AV8374 Centrale Raad van Beroep, 28-03-2006, 04/5465 NABW

Anders dan de rechtbank en gedaagde is de Raad van oordeel dat niet kan worden gezegd dat appellant beschikt of redelijkerwijs kan beschikken over zijn inkomen voor zover daarop executoriaal beslag is gelegd. Appellant kan dat inkomensdeel immers niet feitelijk besteden, is ter zake niet beschikkingsbevoegd noch kan hij zijn werkgeefster aanspreken om, in weerwil van het gelegde beslag, bedoeld inkomensdeel aan hem uit te betalen

ECLI:NL:CRVB:2005:AS7070 Centrale Raad van Beroep, 01-02-2005, 02/ 93 NABW

De CrvB stelt dat het college bij de berekening van de draagkracht dient uit te gaan van het inkomen waar betrokkene feitelijk  over kan beschikken. Tijdens een wettelijk schuldsaneringstraject (WSNP) is dit het inkomen na afdracht aan de boedel.

ECLI:NL:RBROE:2009:BI5334 Rechtbank Roermond, 21-01-2009, AWB 07 / 1216

De noodzaak voor de kosten van het vrijwillig budgetbeheer is niet aannemelijk gemaakt waardoor er geen bijzondere bijstand hoeft te worden verstrekt.

ECLI:NL:CRVB:2016:685 Centrale Raad van Beroep, 01-03-2016, 14/5397 WWB

De gemeente biedt kosteloos budgetbeheer aan. Dit is een voorliggende voorziening die passend en toereikend is.

ECLI:NL:CRVB:2001:AD3836 Centrale Raad van Beroep, 21-08-2001, 99/1771 NABW, 99/3916 NABW

Rechtbank heeft met het uitspreken van het bewind de noodzaak van de kosten vastgesteld. Het college is niet vrij om zelf de noodzaak van die onderbewindstelling te beoordelen en evenmin om te bezien of andere oplossingen mogelijk zouden zijn.

ECLI:NL:RBROE:2006:AZ5921 Rechtbank Roermond, 21-12-2006, 06 / 1131 WWB K1

De rechtbank is van oordeel dat de verplichte bijdrage ter zake van schuldsanering (WSNP) geen noodzakelijke kosten zijn: geen bijzondere bijstand.

ECLI:NL:RBOVE:2016:2665 Rechtbank Overijssel, 14-07-2016, ak_zwo_16_770

De rechtbank oordeelt dat de gemeente Enschede een aanvraag van bijzondere bijstand ten onrechte buiten behandeling heeft gelaten. Een onderbewindstelling is voor de gemeente een gegeven. Het is niet aan de gemeente om aan de hand van door de onderbewindgestelde te leveren stukken te bepalen of er ook andere (goedkopere) oplossingen denkbaar zijn. Het opvragen van stukken die de gemeente nodig zou hebben om die beoordeling te kunnen maken, kan derhalve niet aan de orde zijn. Weliswaar is het in beginsel aan de gemeente om te bepalen welke stukken en documenten hij nodig heeft om een aanvraag te kunnen beoordelen, maar die bevoegdheid is naar zijn aard begrensd; informatie die niet nodig is om te kunnen beslissen, mag niet worden opgevraagd.

ECLI:NL:CRVB:2016:3026 Centrale Raad van Beroep, 02-08-2016, 14/3368 WWB

De kosten van beloning van de bewindvoerder komen voor de onderbewindgestelde pas op vanaf de benoeming van de bewindvoerder. Immers, door die benoeming ontstaat de betalingsverplichting. Dat de beoogde bewindvoerder in sommige gevallen ook werkzaamheden verricht voorafgaande aan zijn benoeming doet daaraan niet af. Als de benoeming niet volgt, of een ander tot bewindvoerder wordt benoemd, blijven die werkzaamheden zonder beloning en dus zonder kosten voor de dan (niet) onder bewind gestelde. Dat degene die zijn eigen onderbewindstelling verzoekt kan weten dat kosten verschuldigd zullen zijn, en dus daarvoor al bijstand kan aanvragen, vormt geen grond om aan te nemen dat de kosten van de beloning van de bewindvoerder opkomen wanneer hij het verzoek doet.

ECLI:NL:CRVB:2010:BO4643 Centrale Raad van Beroep, 09-11-2010, 08-7030 WWB

Gelet op de onderbewindstelling zijn de kosten van deze beloning noodzakelijk en vloeien deze voort uit de bijzondere individuele omstandigheden van betrokkene. Dit laat onverlet dat bij twijfel door het bestuursorgaan een onderzoek kan worden ingesteld om te verifiëren of de met de bewindvoering betrokken werkzaamheden daadwerkelijk zijn verricht en of de kosten waarvoor bijzondere bijstand wordt aangevraagd daadwerkelijk zijn gemaakt.

ECLI:NL:RBAMS:2013:BZ8976 Rechtbank Amsterdam, 09-04-2013, AWB 12/2724 WWB

Aanvraag om bijzondere bijstand voor de kosten van beheer van een persoonsgebonden budget door bewindvoerder. De Regeling subsidies ABWZ vormt geen voorliggende voorziening.

ECLI:NL:CRVB:2015:1654 Centrale Raad van Beroep, 21-05-2015, 13-2586 WWB

Voor kosten beheer persoonsgebonden budget door bewindvoerder zijn de AWBZ en de Regeling subsidies AWBZ (Rsa) niet aan te merken als een voorliggende voorziening. Kosten beheer PGB zijn echter alleen noodzakelijke kosten in de zin van artikel 35, eerste lid, WWB als betrokkene niet had kunnen kiezen voor zorg in natura.

Zaaknummer: AWB LEE 13/2290

De rechtbank is van oordeel dat de gemachtigde van eiser genoegzaam heeft aangetoond dat voor het openen van een beheerrekening en een leefgeldrekening kosten gemaakt moeten worden en dat deze kosten om die reden noodzakelijk zijn. Het is de rechtbank daarnaast niet gebleken dat de kosten van het openen van een beheergeldrekening vallen onder de intake-vergoeding die de bewindvoerder ontvangt dan wel onder zijn salaris. Het openen van een leefgeldrekening was in het geval van eiser noodzakelijk, omdat het leefgeld vanwege de roodstand op zijn bestaande rekening niet op die rekening kon worden gestort. Nu het in gevallen waarin iemand onder bewind wordt gesteld gebruikelijk zal zijn dat sprake is van roodstand op de bestaande rekening, acht de rechtbank de kosten van het openen van deze rekening noodzakelijk. De rechtbank dient vervolgens te beoordelen of de kosten voortvloeien uit bijzondere omstandigheden. De rechtbank beantwoordt deze vraag bevestigend. De kosten zouden niet gemaakt hoeven worden, indien eiser niet onder bewind zou zijn gesteld. Artikel 35 van de WWB biedt geen ruimte voor de beoordeling of eiser zich verwijtbaar heeft gedragen en of dit verwijtbare gedrag ertoe heeft geleid dat hij een beroep op de bijzondere bijstand moet doen.

ECLI:NL:GHDHA:2017:1154

Weer een hele bijzondere ontwikkeling in beslagland. We wisten al dat de invoering van de toeslagen (en de wanbetalersregeling Zorgverzekering) gedrochten van regelingen zijn waarvan de gevolgen voor burgers aan het einde van het traject desastreus kunnen uitpakken. Hierover schreef de Nationale Ombudsman verscheidene rapporten. Gelukkig kon bij beslag op de huur- en zorgtoeslag een beroep worden gedaan op de kantonrechter om de beslagvrije voet toch toe te passen op grond van artikel 475f Rv, ondanks dat deze niet genoemd werden in artikel 475c RV (daar staan alle zaken genoemd waar de BVV op van toepassing is bij beslag). Voorbeeld van zo’n uitspraak is ECLI:NL:RBARN:2011:BR5805

Het Gerechtshof Den Haag steekt hier nu echter een stokje voor. In deze nieuwe uitspraak stelt het Hof dat er geen succesvol beroep kan worden gedaan op artikel 475f Rv.

Opvallend detail is hierbij dat deze uitspraak wel in strijd lijkt met de plannen van de wetgever om de toeslagen juist op te nemen in artikel 475c RV, waarmee de BVV dus wél van toepassing zou worden. Althans zo staat vermeld in het wetsvoorstel Vereenvoudiging van de Beslagvrije voet. De oplossing is natuurlijk simpel. Als een verhuurder beslag legt op de huurtoeslag en de rechthebbende ontvangt door het niet kunnen toepassen van de BVV geen huurtoeslag meer, dan betaal je als bewindvoerder gewoon het verschil en wijs je de verhuurder er op dat de toeslag voor de lopende huur bedoeld is en niet op achterstanden mag worden afgeboekt. Iets met vestzak, broekzak. Linksom of rechtsom. Uit de lengte of uit de breedte.

ECLI:NL:CRVB:2017:501

Voor 2006 moest je als bewindvoerder erg voorzichtig zijn bij het aannemen van klanten die in problematische schuldensituaties verkeerden en tegelijkertijd een inkomen hadden boven 110% van de bijstandsnorm. De kans dat er beslag op het inkomen gelegd werd was vrijwel 100% en de gemeente wees de aanvraag voor bijzondere bijstand af omdat er volgens hen draagkracht aanwezig was, ondanks het feit dat de rechthebbende niet feitelijk over dit deel van zijn inkomen kon beschikken. Ook redeneerde de gemeente dat er geen bijstand voor schulden kon worden verstrekt op grond van (toen nog) de bijstandswet.

In 2006 kwam hier verandering in toen de Centrale Raad van Beroep een uitspraak deed die duidelijkheid gaf. ECLI:NL:CRVB:2006:AV8374

Vanaf dat moment konden ook mensen met schulden waar nog geen oplossing voor was én een inkomen boven 110% van de bijstand gewoon een bewindvoerder krijgen om hen te helpen en werden de kosten in beginsel vergoed.

Feitelijk betekent deze uitspraak dat je als bewindvoerder goed moet opletten dat je geen klanten aan neemt die een inkomen boven de bijstandsnorm genieten, en problematische schulden hebben. Voor je het weet kun je fluiten naar je (toch al karige) vergoeding. En dat terwijl sinds 1 januari 2014 problematische schulden juist een grond voor BBW zijn geworden.

Mijn pleidooi voor toepassing van een breed moratorium direct bij het indienen van een verzoekschrift beschermingsbewind bij de kantonrechter was toch zo gek nog niet 🙂 Jammer dat dit niet gelukt is. Vooral voor al die mensen die het hard nodig hebben.